Sau khi cả nhà ăn sáng, Tạ Ngọc Thư giúp Diêu Thúy Phân chuẩn bị đồ đạc lên thủ đô. Trong khi đó, mấy anh em Đại Trụ ngồi trong phòng bàn bạc kế hoạch sắp tới. Thực ra là Vệ Đại Trụ, đồng chí đầy chí tiến thủ, không thể chịu được cảnh ba người em suốt ngày ru rú trong làng như mấy con chim sẻ chỉ biết bám tổ. Anh ấy muốn khuyến khích họ ra ngoài làm ăn.

Tuy nhiên, phản ứng của Vệ Nhị Trụ, Vệ Tam Trụ và Vệ Tứ Trụ lại là:

Nhị Trụ: “Anh à, ngoài việc làm ruộng, em còn biết làm gì nữa đâu?”

Tam Trụ: “Anh ơi, ngoài làm ruộng, em chẳng biết làm gì cả!”

Tứ Trụ: “Anh à, em chỉ biết làm ruộng thôi.”

Vệ Đại Trụ suýt bị nghẹn thuốc, há hốc mồm nhìn ba đứa em đầy ngơ ngác. Anh ấy hít một hơi thật sâu rồi nói:

“Cách làm và ý tưởng là do con người nghĩ ra cả. Mấy chú tranh thủ động não chút đi, đừng nghĩ bám vào mấy mảnh ruộng là đủ ăn. Mấy năm nay mùa màng càng ngày càng tệ, bao nhiêu người ở quê chỉ biết trông vào đất mà cuối cùng cũng đói khát mà c.h.ế.t đấy thôi!”

Nghe những lời này, ba người em từ vẻ mặt ngơ ngác chuyển sang méo xệch như ăn phải khổ qua.

Vì những lời của Đại Trụ là sự thật: làm ruộng thì phải trông trời. Nếu năm đó mùa màng không thuận lợi, dù có bám đất tới c.h.ế.t cũng chẳng có hạt thóc nào mọc lên.

Mỗi ngày vất vả ra đồng làm công điểm, quần quật suốt cả năm, lương thực chia về từ đội sản xuất chỉ đủ ăn trong hai tháng. May mà ở Đầu Đạo Câu còn nhiều đất núi, nhà nào cũng khai hoang, cuộc sống có chật vật thì vẫn có cái ăn để sống qua ngày. Nếu không khai hoang, chắc cả nhà phải đi thắt cổ hết.

Vệ Nhị Trụ hít một hơi thuốc lá, nói: “Anh à, em cũng muốn làm việc khác để cả nhà được no đủ, nhưng đời này tổ tiên ông bà đều sống dựa vào ruộng. Em thấy đó là số phận!”

Vệ Tam Trụ gật đầu phụ họa: “Đúng đấy, em cũng thấy đây là số phận!”

Vệ Tứ Trụ không nói gì. Nhưng trong lòng anh ấy nghĩ đến con gái mình, cô bé có số phận tốt như vậy, chẳng lẽ anh ấy phải quanh quẩn dưới ruộng cả đời?

Bốn anh em cứ thế bàn qua bàn lại, chẳng mấy chốc đã tới giờ cơm trưa. Vệ Đại Trụ đoán rằng xe mình liên hệ đã sắp tới, bèn giục Tạ Ngọc Thư và bà cụ Vệ chuẩn bị.

Không ngờ bà cụ Vệ vẫn thản nhiên ngồi trên ghế gỗ ngoài sân phơi nắng, tiện tay sắp xếp lại đống rau khô từ mùa thu năm ngoái.

“Mẹ, chuẩn bị cơm trưa đi. Con đoán xe bộ đội điều đến sắp tới rồi, ăn sớm một chút để người ta khỏi phải đợi mình.”

Bà cụ ngẩng lên nhìn mặt trời chói chang trên trời, hỏi: “Đại Trụ, con và Ngọc Thư hẹn xe lúc mấy giờ vậy?”

Đại Trụ ngẩn người: “Mười rưỡi sáng, xe khách từ huyện lên tỉnh thành, giờ chắc đã đi được nửa đường rồi.”

Bà cụ “ồ” một tiếng, tiếp tục cúi đầu nhặt rau. Xong xuôi, bà cụ đứng dậy, đưa rổ rau khô cho Đại Trụ: “Con mang chỗ này cho Đại Nha, bảo nó chọn một ít mà hầm lên. Mẹ đi xem con bé Hỉ, mẹ cứ thấy nó sắp tỉnh rồi.”

Đại Trụ gãi đầu: “Nếu tỉnh được thì tốt quá, khỏi phải đi thủ đô làm gì, người lớn trẻ con đều đỡ vất vả.”

Bà cụ vừa bước vào gian phòng của Vệ Tứ Trụ, Tôn Nhị Anh đã chạy như bay vào sân. Thấy Đại Trụ, Tôn Nhị Anh hỏi dồn: “Đại Trụ, mẹ cháu đâu?”

“Ở đây này!” Tiếng bà cụ Vệ vọng ra từ trong phòng.

Tôn Nhị Anh chạy vào, thấy Diêu Thúy Phân và Tạ Ngọc Thư đang thu dọn hành lý như chuẩn bị đi xa, Tôn Nhị Anh thắc mắc: “Hai người định đi đâu? Thúy Phân còn đang ở cữ cơ mà, sao đã xuống đất làm việc rồi? Mau nằm lên giường đi!”

May

Diêu Thúy Phân đáp: “Người quê bọn cháu, có ai yếu ớt vậy đâu? Cháu gặp may, sinh con vào tháng Chạp, lúc không có việc đồng áng. Chứ nếu sinh vào tháng khác, nhiều lắm nằm trên giường hai ngày, hôm sau vẫn phải ra đồng thôi.”